سرطان پوست، شایع ترین سرطان در جهان

سرطان پوست شایع‌ترین سرطان در جهان است. این سرطان معمولا در صورت تشخیص به موقع می‌تواند قابل درمان باشد. عامل اصلی سرطان پوست تابش اشعه فرابنفش در نتیجه قرار‌گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور خورشید است. سرطان پوست انواع مختلفی دارد: 

۱. کارسینوم سلول بازال

کارسینوم بازال شایع‌ترین نوع سرطان پوست که معمولا روی گردن، بازوها یا سر ایجاد می‌شود. توده سرطانی ظاهری گرد و رنگی صورتی (در افراد با پوست روشن) یا قهوه‌ای و سیاه (در افراد با پوست تیره‌تر) دارد. حتی ممکن است شبیه یک خال معمولی به نظر برسد. 

۲. سرطان سلولی فلسی یا کارسینوم سلول سنگفرشی

دومین نوع شایع سرطان پوست است. این نوع سرطان پوست اغلب از لکه های خشک و پوسته‌پوسته به نام کراتوز اکتینیک تشکیل شده است. اگر پزشک کارسینوم سلول سنگفرشی را زود تشخیص ندهد، ممکن است به عمق پوست رشد کند و باعث تغییر شکل سلول‌ها شود. بهتر است هر ضایعه‌ای که رشد می‌کند، تغییر ظاهر می‌دهد، خونریزی دارد یا غیر عادی است توسط پزشک بررسی شود. 

۳. ملانوما

ملانوما جدی‌ترین نوع سرطان پوست است، زیرا به‌راحتی متاستاز می‌کند. ملانوما می‌تواند از یک خال شروع شود. از این رو هر خالی که نامتقارن است، لبه‌های ناهموار یا رنگ غیر یکنواختی دارد، یا تغییر اندازه می‌دهد را به پزشک اطلاع دهید. فرد مبتلا به ملانوما ممکن است به جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی نیاز داشته باشد.

سرطان پوست، شایع ترین سرطان در جهان
سرطان پوست شایع‌ترین سرطان در جهان است. این سرطان معمولا در صورت تشخیص به موقع می‌تواند قابل درمان باشد. عامل اصلی سرطان پوست تابش اشعه فرابنفش در نتیجه قرار‌گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور خورشید است. سرطان پوست انواع مختلفی دارد:

۱. کارسینوم سلول بازال
کارسینوم بازال شایع‌ترین نوع سرطان پوست که معمولا روی گردن، بازوها یا سر ایجاد می‌شود. توده سرطانی ظاهری گرد و رنگی صورتی (در افراد با پوست روشن) یا قهوه‌ای و سیاه (در افراد با پوست تیره‌تر) دارد. حتی ممکن است شبیه یک خال معمولی به نظر برسد.

۲. سرطان سلولی فلسی یا کارسینوم سلول سنگفرشی
دومین نوع شایع سرطان پوست است. این نوع سرطان پوست اغلب از لکه های خشک و پوسته‌پوسته به نام کراتوز اکتینیک تشکیل شده است. اگر پزشک کارسینوم سلول سنگفرشی را زود تشخیص ندهد، ممکن است به عمق پوست رشد کند و باعث تغییر شکل سلول‌ها شود. بهتر است هر ضایعه‌ای که رشد می‌کند، تغییر ظاهر می‌دهد، خونریزی دارد یا غیر عادی است توسط پزشک بررسی شود.

۳. ملانوما
ملانوما جدی‌ترین نوع سرطان پوست است، زیرا به‌راحتی متاستاز می‌کند. ملانوما می‌تواند از یک خال شروع شود. از این رو هر خالی که نامتقارن است، لبه‌های ناهموار یا رنگ غیر یکنواختی دارد، یا تغییر اندازه می‌دهد را به پزشک اطلاع دهید. فرد مبتلا به ملانوما ممکن است به جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی نیاز داشته باشد.

کارسینوم یا سرطان تیروئید شایع ترین بدخیمی دستگاه اندوکرین ( درون ریز ) است. تومورهای بدخیمی که از اپی تلیوم فولیکولی مشتق شده اند برحسب ویژگی های بافت شناسی و پاتولوژی خود طبقه بندی می شوند.

تومورها وسرطان های تمایز یافته ای نظیر کانسر پاپیلاری ( پاپیلری ) تیروئید ( PTC ) یا کانسر فولیکولی تیروئید ( FTC ) اغلب قابل درمان و علاج پذیر ( Curable ) هستند و پروگنوز و پیش آگهی آنها درصورتی که بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود خوب است.

برعکس، کانسر یا سرطان آناپلاستیک تیروئید ( ATC ) مهاجم بوده و پاسخ ضعیفی به درمان می دهد. همچنین پیش آگهی آن نیز ضعیف است.

علائم خطرساز سرطان تیروئید که ریسک ایجاد سرطان را بالا می برند:

• شیوع کانسر تیروئید در خانم های بیشتر است اما در مردان شدیدتر بوده و پیش آگهی بدتری دارد.
• سابقه مواجهه سر و گردن با اشعه در دوران کودکی ( رادیوتراپی و اشعه درمانی سر و گردن باعث افزایش ریسک سرطان تیروئید می شود ) .
• بزرگ بودن اندازه ندول تیروئید ( بیشتر از ۴ سانتی متر )
• شواهد مبنی بر چسبندگی تومور یا تهاجم به غدد لنفاوی یا متاستازها.

طبقه بندی انواع سرطان تیروئید

نئوپلاسم های تیروئید ممکن است از هر کدام از انواع سلول هایی که در غده تیروئید وجود دارند منشا بگیرند، از جمله سلول های فولیکولی تیروئید، سلول های C مولد کلسی تونین ، لنفوسیت ها و عناصر استرومایی و عروقی و همچنین تومورهای متاستاتیک از سایر نقاط بدن.

سرطان یا کانسر پاپیلاری تیروئید

کانسر پاپیلاری ( پاپیلری ) تیروئید یا به اختصار PTC شایع ترین نوع کنسر تیروئید است. این تومور تمایل به درگیری چند کانونی (Multicentric) داشته و تمایل به تهاجم موضعی در داخل غده تیروئید یا تهاجم از طریق کپسول به داخل ساختمان های مجاور آن در گردن دارد. این تومور از طریق لنفاوی متاستاز می دهد ولی گاهی از طریق خون به ریه و استخوان نیز متاستاز می دهد. همچنین فاکتورهای ژنتیکی و سابقه فامیلی در ابتلا به سرطان پاپیلاری تیروئید نقش مهمی دارد. بسیاری از این بیماران دارای موتاسیون در ژن BRAF هستند. که در پدر و مادر خود نیز این موتاسیون را داشته اند. این موتاسیون ژنتیکی باعث افزایش احتمال عود و برگشت سرطان تیروئید می شود.

به علت رشد نسبتا آهسته این تومور ، ممکن است حجم قابل ملاحظه ای از متاستازهای ریوی بوجود آیند در حالی که گاهی نشانه ها و علائم چندان زیادی ایجاد نمی کند.

درگیری غدد لنفاوی به وسیله سرطان یا کانسر پاپیلاری تیروئید ممکن است به خوبی قابل تحمل باشد اما احتمالا خطر عود و برگشت سرطان تیروئید و نیز مرگ و میر بیماران بخصوص افراد مسن را افزایش می دهد.

تشخیص سرطان پاپیلاری تیروئید بوسیله FNA مسجل می شود.

ویژگی های سرطان پاپیلاری که در پاتولوژی تیروئید بعد از جراحی دیده می شود عبارتند از:

• اجسام پساموما ( ساموما ) – Psammoma Bodys
• هسته های شکاف دار با نمای Orphan Annie
• نمای Ground Glass
• وجود اشکال پاپیلاری

اکثر موارد سرطان پاپیلاری در مراحل اولیه شناسایی شده و پیش آگهی و پروگنوز عالی دارند. به نحوی که طول عمر بیماران مبتلا به سرطان تیروئید پاپیلاری تقریبا مشابه سایر افراد غیرمبتلا است. اما میزان مرگ و میر در مرحله یا استیج ( Stage ) چهار بیماری افزایش قابل توجهی می یابد، مخصوصا زمانی که سرطان پاپیلاری متاستاز دور دست داده باشد.

سرطان یا کانسر فولیکولار تیروئید (فولیکولر)

میزان بروز سرطان فولیکولار تیروئید ( FTC ) در نقاط مختلف جهان متفاوت است. این بیماری با کمبود ید ارتباط زیادی دارد و در مناطقی که دچار کمبود ید هستند، شایع تر است. این سرطان ، ۵ درصد از موارد کانسرهای تیروئید را شامل می شود.

تشخیص کارسینوم فولیکولار بوسیله FNA دشوار است. زیرا افتراق بین نئوپلاسم های فولیکولار خوش خیم و بدخیم تا حد زیادی به شواهد مبنی بر تهاجم به عروق، اعصاب یا ساختمان های مجاور بستگی دارد که این موارد را نمی توان از FNA بدست آورد.

سرطان فولیکولر تیروئید تمایل به متاستاز از طریق خون دارد و متاستازهایی به استخوان ، ریه و دستگاه عصبی مرکزی ( مغز و مخاع – CNS ) می دهد.

میزان مرگ و میر ناشی از سرطان فولیکولار بیشتر از سرطان پاپیلاری بوده و طول عمر بیماران مبتلا به این نوع کانسر تیروئید کوتاه تر است. علت این امر ، تاخیر در تشخیص سرطان فولیکولار است و بیشتر بیماران در مرحله ۴ تشخیص داده می شوند.

در صورتی که تومور فولیکولار متاستاز های دوردست داده باشد یا سن بیمار بیشتر از ۵۰ سال باشد و یا اندازه اولیه تومور بیشتر از ۴ سانتی متر باشد، پیش آگهی بیماری خوب نخواهد بود.

درمان سرطان های پاپیلاری و فولیکولار تیروئید

۱- درمان جراحی

هر دو این سرطان ها ( فولیکولار و پایپلاری ) در نهایت باید تحت جراحی قرار گرفته و خارج شوند. علاوه بر خارج کردن تومور فولیکولار یا پاپیلاری تیروئید باید با پاتولوژی ( بافت شناسی ) مرحله یا استیج بیماری به دقت تعیین شود.

همچنین درصورت درگیری غدد لنفاوی گردن و بزرگ شدن غدد لنفاوی به دنبال سرطان تیروئید حتما باید لنفادنکتومی ( خارج کردن غدد لنفاوی ) انجام شود. بنابراین لازم است قبل از خارج کردن تومور تیروئید، بوسیله سونوگرافی بزرگی غدد لنفاوی را تعیین کرد و درصورت بزرگ بودن، آنها را خارج کرد.

۲- درمان با سرکوب TSH

چون اکثر تومورها به TSH پاسخ می دهند، مهار TSH بوسیله لووتیروکسین یکی از درمان های عمده ی سرطان های تیروئید محسوب می شود. با اینکه مهار TSH به وضوح فواید درمانی به همراه دارد، هیچ مطالعه ای به منظور تعیین اثرات مطلوب سرکوب TSH بر تومورهای تیروئید انجام نشده است.

سرکوب TSH بوسیله لووتیروکسین را باید با توجه به خطر عود در هر بیمار تعیین کرد. میزان سرکوب TSH بوسیله لووتیروکسین با گذشت زمان و با توجه به نتیجه آزمایش خون سونوگرافی بیمار تنظیم می شود.

۳- درمان با ید رادیواکتیو

پس از برداشتن کامل غده تیروئید ( تیروئیدکتومی کامل ) ، معمولا مقدار زیادی از بافت تیروئید ( بویژه در کف تیروئید و اطراف غدد پاراتیروئید ) باقی می ماند. پس از جراحی غده تیروئید ، پرتوتابی با استفاده از ید رادیواکتیو باعث نابودی کامل بافت های باقی مانده می شود. این امر استفاده از Tg ( تیروگلوبولین ) و اسکن ید رادیواکتیو برای پیگیری طولانی مدت را فراهم می آورد.

بنابراین ید رادیواکتیو به عنوان یک درمان مکمل سرطان تیروئید پس از جراحی مورد استفاده قرار می گیرد.

فالوآپ یا پیگیری بیماران مبتلا به سرطان تیروئید پس از درمان چگونه است ؟

۱- استفاده از تیروگلوبولین برای پیگیری بیماران، پس از درمان سرطان تیروئید :

تیروگلوبولین سرم ( Tg ) یک نشانگر حساس برای تشخیص سرطان تیروئید باقی مانده و یا موارد عود یا بازگشت سرطان تیروئید است که از آن پس از برداشتن بافت توموری بوسیله جراحی و تخریب بافت باقی مانده استفاده می شود.

از آنجایی که اکثر قریب به اتفاق موارد عود سرطان پاپیلاری تیروئید در غدد لنفاوی گردنی است، لازم است ۶ ماه پس از تخریب تیروئید، از گردن بیماری سونوگرافی تهیه شود و غدد لنفاوی مورد بررسی قرار گیرند.

در بیماران کم خطر که پس جراحی تیروئید هیچ شواهد بالینی دال بر باقی ماندن بیماری وجود نداشته باشد و سطح پایه تیروگلوبولین ( Tg ) نیز همزمان با مصرف لووتیروکسین کمتر از ng/mL 1 باشد، نیازی به اسکن تیروئید تمام بدن ( Whole-Body Scan – WBS ) نیست و باید هر ۶ تا ۱۲ ماه پس از تخریب تیروئید ، سطح تیروگلوبولین را پس از تحریک با TSH اندازه گرفت. درصورتی که سطح تیروگلوبولین تحریک شده توسط TSH کمتر از ng/mL 1 یا غیرقابل تشخیص باشد ایده آل بوده و خطر عود سرطان تیروئید پس از ۵ سال کمتر از ۵ درصد خواهد بود ( یعنی از هر ۱۰۰ نفر کمتر از ۵ نفر ممکن است پس از ۵ سال دچار عود شوند ) .

۲- استفاده از اسکن تیروئید تمام بدن برای پیگیری بیماران، پس از درمان سرطان تیروئید:

از اسکن تیروئید کل بدن یا WBS در موارد زیر استفاده می شود:

• کسانی که سطح تیروگلوبولین ( Tg ) آنها افزایش یافته اما نتیجه سونوگرافی و CT قفسه سینه و تصویربرداری مقطعی از گردن آنها منفی است و ممکن است نیازمند درمان بیشتر با ید رادیواکتیو (I 131) باشند.

درمان های جدید سرطان تیروئید

مهارکننده های کیناز جدیدا مورد بررسی قرار گرفته اند. این داروها مسیر فعال در سرطان تیروئید را مورد هدف قرار می دهند. در مطالعه ای تاثیر داروی سورافنیب که یک داروی مهارکننده کیناز است را مورد بررسی قرار داده و نشان داده که این دارو باعث افزایش طول عمر بیماران مبتلا به سرطان تیروئید تا دو برابر و جلوگیری از پیشرفت بیماری می شود. امروزه این درمان ها هنوز در حال بررسی هستند و فراگیر نشده اند.

کانسر یا سرطان آناپلاستیک تیروئید

سرطان آناپلاستیک تیروئید یک کانسر با تمایز اندک و بسیار مهاجم است. پیش آگهی ( پروگنوز ) این بیماران بسیار ضعیف و طول عمر بیماران مبتلا به سرطان آناپلاستیک تیروئید کوتاه است و اکثر بیماران پس از ۶ ماه فوت می کنند.

از آنجایی که تومور آناپلاستیک یک تومور تمایز نیافته است بنابراین جذب ید رادیواکتیو توسط این تومور اندک است.

درمان سرطان تیروئید آناپلاستیک

اگر تومور آناپلاستیک بتواند ید رادیواکتیو را هرچند اندک ، جذب کند می توان از ید رادیواکتیو برای درمان آنها سود جست.

تلاش برای شیمی درمانی این تومورها با داروهای مختلفی انجام شده است، از جمله آنتراسایکلین ها ( آنتراسیکلین ها) و پاکلیتاکسل ولی این درمان ها معمولا بی نتیجه است.

درصورتی که تومور آناپلاستیک تیروئید به رادیوتراپی با اشعه خارجی پاسخ دهد می توان از این روش برای درمان آنها استفاده کرد.

از آنجایی که کانسر آناپلاستیک رشد سریعی دارد می تواند بر روی نای ( تراشه ) و مری ( ازوفاگوس ) فشار وارد کرده و باعث تنگی نفس و دیسفاژی ( دشواری در بلع ) شود. در این موارد باید بیمار را تراکئوستومی کرد تا راه هوایی مناسب برای فرد ایجاد شود. همچنین در صورت نیاز می توان از PEG برای تغذیه بیماران استفاده کرد.

لنفوم غده تیروئید

لنفوم غده تیروئید غالبا در زمینه بیماری تیروئیدیت هاشیموتو بروز می کند. در صورت مشاهده یک توده تیروئیدی که به سرعت رشد می کند باید به این تشخیص شک کرد. لنفوم منتشر با سلول بزرگ ( Diffuse Large B-Cell Lymphoma ) ، شایع ترین نوع لنفوم تیروئید است.

در بیوپسی ورقه هایی از سلول های لنفوئید مشاهده می شود که افتراق آنها از کانسر سلول کوچک ریه ( Small Cell Lung Carcinoma ) یا Anaplastic Thyroid Carcinoma ( کارسینوم آناپلاستیک تیروئید ) مشکل است.

درمان لنفوم غده تیروئید

لنفوم غده تیروئید حساسیت زیادی به پرتوتابی خارجی دارند. بنابراین رادیوتراپی درمان انتخابی است.

باید از جراحی و رزکسیون تومور به عنوان درمان اولیه خودداری کرد زیرا این کار باعث انتشار بیماری می شود.

کانسر یا سرطان مدولاری (مدولری) تیروئید

سرطان مدولاری تیروئید ( MTC ) ممکن است بصورت تک گیر ( اسپورادیک ) یا فامیلی بروز کند. این تومور حدود ۵ درصد از کانسر های تیروئید را تشکیل می دهد. اشکال فامیلی از سرطان مدولاری تیروئید وجود دارد:

1. سندرم MEN-2A : بطور کلی سندرم های MEN به دلیل موتاسیون های ژنتیکی ایجاد شده که غدد درون ریز مختلف را در گیر می کنند. در سندرم MEN-2A فرد علاوه بر ابتلا به سرطان مدولاری تیروئید به هیپوپاراتیروئیدی و فئوکروموسیتوما نیز مبتلاست.
2. سندرم MEN-2B : در این سندرم فرد بجز ابتلا به سرطان مدولاری تیروئید به فئوکروموسیتوما و ناهنجاری های دیگری نظیر نوروماهای مخاطی ، ظاهر مارفانوئید، فیبرهای عصبی قرنیه ای میلینه و مگاکولون دچار است.

سرطان مدولاری فامیلی که جزوی از MEN باشد ، بسیار تهاجمی تر از نوع تک گیر است. افزایش کلسی تونین سرم نشان دهنده باقی ماندن بیماری یا عود آن است. معقول این است که تمام بیماران مبتلا به MTC از نظر موتاسیون های RET آزمایش شوند.

درمان کارسینوم یا سرطان مدولاری تیروئید

درمان مدولاری تیروئید عمدتا جراحی است. برخلاف تومورهایی که از سلول های فولیکولی تیروئید مشتق شده اند، سرطان مدولاری ید رادیواکتیو را جذب نمی کند و از سلول های C یا پارافولیکولار منشا گرفته به همین دلیل مارکر اختصاصی کنسر مدولاری کلسی تونین است. رادیوتراپی خارجی و شیمی درمانی می تواند به تسکین بیمارانی که مبتلا به بیماری پیشرفته می باشند کمک کند.

سخن نهایی درباره سرطان تیروئید:

بطور خلاصه باید گفت که سرطان های تیروئید بجز نوع آناپلاستیک که بسیار مهاجم است و پیش آگهی ضعیفی دارد، سایرین پیش آگهی خوبی دارند. پاپیلاری شایع ترین سرطان تیروئید است و قابل علاج است. سرطان فولیکولار هم درصورت تشخیص به موقع قابل علاج خواهد بود. 

سوالات رایج درباره سرطان تیروئید :

۱- آیا سرطان تیروئید کشنده است؟ طول عمر بیماران مبتلا به سرطان تیروئید چقدر است ؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که بستگی به نوع سرطان و زمان تشخیص آن دارد. پاپیلاری کارسینوما و فولیکولار کارسینوما در صورت تشخیص به موقع کشنده نیستند و قابل علاج هستند و طول عمر بیماران می تواند مشابه سایر افراد باشد. اما کانسر آناپلاستیک بسیار کشنده است و پیش آگهی آن بسیار ضعیف است. لنفوم و مدولاری کارسینوما بستگی به نوع و زمان تشخیص دارند.

۲- تشخیص سرطان تیروئید با سونوگرافی است ؟ تشخیص سرطان تیروئید صرفا با سونوگرافی نیست. البته سونوگرافی قسمتی از تشخیص سرطان تیروئید را برای ما انجام می دهد اما بوسیله FNA و بافت شناسی تشخیص قطعی سرطان تیروئید داده می شود.

۳- درمان سرطان تیروئید با طب سنتی ممکن است؟ جواب به این سوال صراحتا خیر است ! اگر سلامتی تان برایتان اهمیت دارد باید نزد پزشک تخصص درمان شوید طب سنتی و گیاهی و سوزنی و … عملا تاثیری در درمان سرطان ها ندارند و صرفا باعث تشخیص دیرتر و درمان دیرتر بیماری می شوند و پیش آگهی بیماری را ضعیف می کنند.

۴- تعریف پیش آگهی یا پروگنوز چیست ؟ پیش آگهی یا پروگنوز یک بیماری به معنای پیش بینی وضعیت بیماری در آینده است. پیش آگهی ضعیف به معنای وضعیت نامناسب بیمار و بیماری در آینده و احتمال ایجاد ناتوانی یا مرگ و میر است.

راههای افزایش طول عمر بیماران مبتلا به سرطان ریه

آمار سرطان در استان خراسان شمالی در سال‌های اخیر افزایشی شده و این موضوع لزوم تغییر در سبک زندگی و وضعیت تغذیه و پیشگیری را بیش از پیش نمایان می‌کند.

شایع‌ترین نوع سرطان در خراسان شمالی

سرطان گوارش بیشتر در مناطق جغرافیایی شمال و شمال شرق کشور همانند خراسان شمالی شایع است و به تغذیه نامناسب همانند مصرف غذاهای شور و مصرف دخانیات بر می گردد.

دکتر انفرادی افزود: همچنین سرطان پوست نیز با توجه به تماس دامداران با دام ها از دیگر سرطان های شایع در استان است.

انفرادی با بیان اینکه دانشگاه علوم پزشکی استان، آمار دقیقی از بیماران سرطانی خراسان شمالی ندارد، گفت: بسیاری از بیماران از خدمات سازمان های مردم نهاد همانند انجمن حمایت از بیماران سرطانی استفاده و برخی نیز برای دریافت خدمات درمانی به استان های همسایه مراجعه می کنند به گونه ای که همین امر باعث شده است تا آمار دقیق از بیماران سرطانی استان نداشته باشیم.

وی خاطرنشان کرد: با وجود این، تعداد بیماران سرطانی در این استان بیشتر از کشور نیست و تنها در نوع سرطان ها با دیگر مناطق کشور تفاوت دارد.

انفرادی با تاکید بر اینکه ۴۰ درصد سرطان‌ها با خود مراقبتی قابل پیشگیری است، یادآور شد: بسیاری از بیماران متاسفانه دیر به پزشک مراجعه می کنند، در حالی که متخصصان سرطان معتقدند این بیماری در صورت تشخیص در مراحل اولیه، قابل درمان و کنترل است.

وی افزود: تنها کمی ورزش، تغذیه سالم، دوری از دخانیات، استفاده از سبزی های تازه، گنجاندن غذاهای فیبردار در رژیم غذایی از راه حل های ساده برای بیمه شدن بدن در برابر حمله غده های سرطانی است.

براساس اعلام رییس انجمن حمایت از بیماران سرطانی عطوفت خراسان شمالی، تاکنون سه هزار و ۴۵۹ بیمار سرطانی در استان شناسایی شده است که از این تعداد ۷۰۰  بیمار مددجوی کمیته امداد امام خمینی(ره) و ۱۳۰ نفر هم مددجوی بهزیستی هستند و مابقی بیماران از سوی خیران کمک می‌شوند.

 این انجمن روزانه ۱۶۰ تا ۲۰۰ میلیون ریال برای خرید داروهای مورد نیاز بیماران سرطانی در خراسان شمالی هزینه می‌کند.

خراسان شمالی روی کمربند سرطان قرار دارد که از شمال ایران و از استان هایی همچون گلستان آغاز شده و تا شمال چین ادامه دارد و به همین دلیل آمار برخی از سرطان ها از جمله سرطان دستگاه گوارش در آن از میانگین کشور بیشتر است و روند افزایشی دارد.  

این استان ۸۶۳ هزار نفر جمعیت دارد که ۴۴ درصد آنان در نواحی روستایی سکونت دارند.

امروزه یکی از شایع ترین سرطان ها، سرطان زبان و دهان است که کمترمورد توجه قرار گرفته و اگر قبل از شدت گرفتن، تشخیص داده شود، درمان آن قابل انجام است. بوجود آمدن سرطان زبان امری غیر قابل پیش بینی ولی همانطور که گفتیم، قابل کنترل است. زبان بخشی از بدن است که کمتر در مورد بیماری های آن شنیده ایم. بیش از 90 درصد کل سرطان های حفره دهانی را سرطان زبان، لب، گونه و لثه تشکیل می دهند که از میان آن ها سرطان زبان شیوع بیشتری دارد. به علت قابل دید بودن و در دسترس بودن زبان در حفره دهانی، خود بیمار امکان تشخیص بیماری و تغییرات مربوط به زبان و دهان را دارد ولی هر تغییری معنی مبتلا شدن به سرطان را نمی دهد.

انواع سرطان زبان از نظر بافت 

سرطان زبان معمولا ً در قسمت کنار زبان ، پشت زبان ، قسمت زیرین یا قاعده ی زبان ممکن است پیدا شود.بطور کلی‌ سرطان‌های زبان در سه‌ شکل دیده شده اند.
سرطان زبان نافذ ,در این شکل قرحه ای که روی زبان موجود است از طرف عمق برزگ می شود و تمام عضلات زبان بیمار مبتلا به این نوع سرطان زبان را فرا میگیرد.
سرطان زبان جوانه در این شکل جوانه هایی بر روی زخم پدید می آید که مانند قارچ است و از کناره های زخم تجاوز می کند. 
سرطان زبان ارتشاحی، این ارتشاحات که در قاعده سرطان پیدا میشود قبل از زخمی شدن، سرطان به وجود می آید.
سرطان زبان غانقرایایی، در این شکل سرطان زبان ،فساد انساج و بوی بد و خونریزی جلب توجه می کند.

علایم سرطان زبان

• ایجاد زخم بر روی سطح زبان
• بوجود آمدن قرمزی بر روی سطح زبان
• احساس سوزش هنگام استفاده از مزه های ترش
• احساس درد شدید از برجستگیها و زخمهای روی سطح زبان
• عفونت زخم های سطح  زبان
• خونریزی زخمهای سطح زبان

هشدار : وجود زخم های دهانی که بیش از دو هفته طول بکشد نیازمند مراجعه به پزشک است.

نشانه های سرطان زبان در فاز اول 

شروع این بیماری علائم بارزی ندارد و صرفاً از تغییر رنگ و ایجاد زخم بر روی زبان و همچنین شل بودن زبان هنگام صحبت میتوان علائم خطر را دریافت و به پزشک متخصص جهت بررسی مراجعه نمود. 

نشانه های سرطان زبان در فاز دوم

• دردناک شدن زبان و زخم سطح آن
• بد بو شدن بزاق دهان و همچنین خون آلود شدن آن
• زخمها عمیق شده و با مالیدن پورت کوتونی روی آن خون آلود میشود
• احساس درد و همچنین اختلال در حرکت زبان هنگام صحبت ازجمله علائمی است که بدلیل رشد تومور سرطانی بوجود آمده
• وجود زخم بر روی زبان موجب این است که بیمار با خوردن هرنوع غذا و مزه ی ترش،تند و الکلی احساس سوزش کند
• غدد لنفاوی زیر فک و چانه و غدد لنفاوی گردنی  به سمتی که تومور ایجاد شده بزرگ میشوند و حالتی سفت و دردناک پیدا میکنند ،گاهاً این تغییرات نشان دهنده ی پیشرفت بیماری و شروع انتشار آن در بدن میباشد.

عوارض سرطان زبان

بیمار بدلیل جذب سموم و بی غذایی دچار کاهش وزن شده و دچار ضعف شدید و پریدگی رنگ پوست میشود، در برخی موارد بدلیل برنکوپنومونی یا پارگی عروق خونی؛ بیمار دچار خونریزی میشود و در صورت عدم رسیدگی بموقع در مرکز درمانی جان خود را  از دست خواهد داد. 

اقدامات لازم جهت تشخیص سرطان زبان

بلافاصله در صورت مشاهده علائم ذکر شده بمدت بیش از دو هفته، به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نمائید ، پزشک با بررسی زخمها و شرایط زبان شما ، نمونه گیری از سطح زبان و زخمها را انجاد داده و با آزمایش بیوپسی,سرطانی بودن یا نبودن آنرا،تشخیص میدهد.

اقدامات لازم جهت درمان سرطان زبان

• درمان سرطان زبان
• تشخیص سرطان زبان در مراحل اولیه
• ازبین بردن عوامل محرک
• کشیدن دندان ها ی خراب
• ازبین بردن عفونت دهان
• رادیوم تراپی
• شروع درمان دارویی توسط پزشک

مشخصات زخم های مشکوک به سرطان بر روی زبان 

زخم های سرطانی بصورت فرورفته هستند و دارای یک مرکز تجمع بوده و لبه های زخم به سمت بیرون برجسته شده اند.توده های سرطانی در هر نقطه از دهان از قبیل زبان، کف دهان، بالشتک های لپی ،سقف دهان، مخاط زیرگونه ها و دیده می شود ولی ضایعات سرطانی در قسمت های جلویی و جوانب زبان شیوع بیشتری دارند.

عوامل موثر در ایجاد سرطان زبان

• سیگار از جمله عوامل محرک در ایجاد سرطان زبان است.
• استفاده از الکل از عوامل محرک در ایجاد سرطان زبان است.
• افزایش سن - بعد از 50 سال درصد ریسک سرطان زبان بسیار افزایش می یابد.
• افرادی که دچار ضعف ایمنی، بیماری های  کبد، ریوی و قلبی هستند، بیشتر در معرض سرطان زبان قرار دارند.

سرطان زبان اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود قابل درمان بوده ولی درصورتیکه تشخیص داده نشود موجب انتشار از طریق لنف شده و سایر بخشهای بدن را درگیر خواهد کرد.

دکتر مجید نصیری |  متخصص گوش و حلق و بینی

اگر نشنیده اید این مقاله را تا انتها دنبال کنید، بینی و سینوس ها هم مثل هر عضو دیگری ممکن است درگیر غده های سرطانی شوند، غده های (تومور) خوش خیم و غده های (تومور) بد خیم. غده های خوش خیم از سرعت رشد بسیار کمتری برخوردارند، اغلب راحت تر کنترل و درمان می شوند اما غدد بد خیم خیلی سریع رشد می کنند و داخل بافت و استخوان نفوذ می کنند. تومورهای بدخیم متاستاز ایجاد می کنند. در سرطان بینی معنی که سلول های سرطانی وارد خون و سیستم لنف شده و در کل بدن پخش می شود و نقاط دیگر بدن را درگیر می کند. به همین علت لازم است از نشانه های خطر این بیماری هرچه زودتر مطلع شوید تا توان مقابله با آن را داشته باشید، در این مقاله به نکات مهمی اشاره خواهد شد؛ همراه ما باشید.

نشانه سرطان بینی چیست؟

متاسفانه در سرطان بینی علائم بسیار به بیماری های خفیف تر نزدیک می باشد، به طور مثال تورم و آبریزش از بینی و چشم، انسداد و ورم در ناحیه گردن و... است. حال باید بدانید نشانه سرطان بینی چیست؟ این علائم در بسیاری موارد توسط پزشکان نیز به سرماخوردگی و آلرژی تشبیه می شود.مسئله ای که باید حتما به آن دقت داشت، ادامه دار شدن این علائم بیش از 2 الی 3 هفته است که در این صورت لازم است فوراً جهت پی گیری به پزشک مراجعه شود تا روند درمانی هرچه سریعتر انجام شود. علایم سرطان بینی بسیار مشابه علائم سینوزیت، سرماخوردگی و آلرژی است.
به جز علائم یاد شده، علائم اختصاصی تری وجود دارد که در ادامه به ذکر آن ها خواهیم پرداخت:
1- دو بینی یا کاهش دید
2- تورم به ویژه در گونه
3- زخم یا خون ریزی درکام و دهان
4- درد در ناحیه دهان و صورت
5- خون ریزی بینی
6- لق شدن دندان ها

انواع سرطان (تومور) بینی

• کارسینوم سلول سنگفرشی: رشد سریع،احتمال متاستاز
• بازال سل کارسینوما: به مدت طولانی کوچک و سپس به صورت موضعی رشد می یابد.
• کراتوزهای ناشی از افتاب،کیستهای سبابه وخالها
• رینوفیما: ناشی از رشد بیش از حد غدد سبابه

 تشخیص سرطان (تومور) بینی

با بررسی بیمار و علائم، ممکن است توده در بینی صورت یا داخل حفره دهانی وجود داشته باشد. در این بخش تشخیص سرطان(تومود) بینی را بررسی می کنیم. توده ی داخل بینی امکان دارد با پولیپ های طبیعی بینی اشتباه گرفته شود . وجود تومور سینوس فکی و نفوذ آن به بافت های نرم گونه باعث تورم شدید در صورت می شود. همچنین تومور دهانی با نفوذ به استخوان ها می تواند باعث لق شدن دندان و یا زخم کام شود، اگر تومور به کاسه ی چشم فشار آورد باعث بیرون زدگی چشم خواهد شد، وجود تومور در دال کاسه ی چشم نشان از پیشرفتگی آن و درمان  دشوار دارد.
اغلب پزشک پس از بررسی موارد ذکر شده، برای مشخص کردن حدود ضایعه سی تی اسکن بعنوان روش تشخیص اولیه و همچنین آندوسکوپی بینی و نمونه برداری را بعنوان تشخیص نهایی و قبل از جراحی توصیه مینماید.

درمان سرطان (تومور) با جراحی

درمان سرطان (تومور) با جراحی به سه دسته ی جراحی های پلاستیک، جراحی های باز و جراحی های اندوسکوپیک تقسیم میگردد، جراحی این تومور ها اغلب سه مرحله دارد:

- مرحله ی اول  درمان سرطان (تومور) با جراحی مشخص کردن دسته ساختمان های استخوانی و بافت نرم که باید خارج شود، است.
- مرجله ی دوم درمان سرطان (تومور) با جراحی طراحی روشیست که آشکار سازی کافی ایجاد کند و در عین حال کمترین آسیب به زیبایی بیمار وارد سود.
مرحله ی سوم درمان سرطان (تومور) با جراحی طراحی ترمیم و بازسازی برای بیمار با استفاده از پروتز ها و تکنیک های بافت نرم است.
در نهایت نسبت به ادامه دار شدن علائمی که ذکر شد محتاط باشید همچنین یکی از شایع ترین اتفاقات در تومور های بینی و سینوس، بروز علائم از یک بینی می باشد که باید به آن توجه بسیار داشت. علائم شامل:

• خون ریزی از یک بینی
• آبریزش از یک بینی
• گرفتگی یک بینی

عزیزان به این نکته دقت داشته باشید با توجه به علائم بیماری و تشخیص به موقع، شانس بهبود شما افزایش شایانی خواهد داشت.

دکتر مجید نصیری |  متخصص گوش و حلق و بینی

سرطان، تقسیم و رشد غیر طبیعی سلول های بدن می باشد، تمام اندام های بدن من جمله گوش نیز از خطر این اتفاق مستثنی نیستند، و در این مقاله قصد داریم به انواع سرطان گوش بپردازیم. سرطان گوش مثل همه انواع سرطان ها امکان درمان در صورت خوش خیم بودن آن وجود دارد، اما در صورت تشخیص دیرتر وهمچنین عدم پیگیری درمان، امکان مرگ بیمار وجود دارد. سرطان گوش در لایه های مختلف گوش بوجود می آید و در برخی موارد سرطان پوستی است که در گوش بوجود آمده، به همین دلیل جمیعا به سرطان گوش یا پوستی که در قسمت بیرونی، درونی و.. گوش رخ می دهد سرطان گوش می گویند.

علائم سرطان گوش

سرطان گوش بسته به نوع، علائم متفاوتی دارد اما در مرحبه ی ابتدایی اغلب این علائم در بیمار بروز می کند:

• تشکیل تومور یا زخم (زخم با درمان های اولیه بهبود نمی یابد)
• پیچیدن درد در گوش
• شنیدن صدا در گوش (زنگ زدن گوش)
• خونریزی از گوش و ترشحات بسیار زیاد
• کاهش و از بین رفتن کامل شنوایی
• ورم گردن
• در موارد نادر آسیب مغزی و فلج شدن

انواع سرطان گوش

سرطان گوش خارجی

سرطان گوش خارجی از انواع سرطان گوش است که اغلب بصورت زخم های پیش رونده نمایان می شود، سرطان گوش خارجی در ابتدا غالبا بصورت سرطان پوست شروع می شود و سپس گوش را درگیر ی کند. در مواردی سرطان گوش حتی باعث آسیب به مغز هم شده است، این نوع سرطان در گوش خارجی اتفاق می افتد که در مراحل اولیه میتوان با جراحی آن را درمان و متوقف کرد.

سرطان مجرای گوش

سرطان مجرای گوش از انواع سرطان است که در داخل مجرای گوش و اغلب در قسمت بیرونی آن دیده می شود. این نوع سرطان با وجود تومور در داخل مجرای گوش تشخیص داده میشود که در مراحل اولیه با جراحی قابل درمان است.

سرطان گوش میانی

سرطان گوش میانی با اوولین علائم درد و سپس خون ریزی بروز میکند، فرد دچار کم شنوایی و گاها نا شنوایی میشود. تومور در قسمت ابتدایی مجاری گوش نمایان می شود، سرطان مجرای گوش را می توان در مراحل آغازین با بافت برداری درمان کرد.

سرطان داخل گوش

سرطان داخل گوش از انواع سرطان هایی است که اغلب سرطان پوستی است که گوش را درگیر می نماید.

سرطان سلول پایه ای

سرطان سلول پایه ای از شایع ترین انواع سرطان پوست می باشند که قسمت داخل یا خارج پوست را تحت تاثیر قرار می دهد، این سرطان نیز درمراحل اولیه قابل درمان است.

سرطان سلول سنگ فرشی

سرطان سلول سنگ فرشی مثل سرطان سلول پایه ای از انواع سرطان پوست می باشد که البته کمی شدید تر اما قابل درمان است. این سرطان با پوسته پوسته و فلس مانند شدن و ایجاد قرمزی و زخم در ناحیه ی گوش خصوصا لبه های گوش بروز میکند و امکان دارد در بخش های دیگر بدن نیر گسترش یابد مثل اطراف دهان و لب ها.

ملانوم

ملانوم در حقیقت خطرناک ترین سرطان است چرا که به سلول ها و بافت های اطراف به شدت و سرعت آسیب میزند همچننی به دلیل دشواری تشخیص و نبود علائمی مثل تغییر رنگ در پوست و... این سرطان پیش از تشخیص اولیه با شدت گرفتن تشخیص داده می شود و درمان بسیار دشوار خواهد بود. در ملانوم، ملانوسیت ها که سلول های تشکیل دهنده ی لایه ای از پوست هستند دچار سرطان می شوند.

درمان سرطان گوش

در درمان سرطان گوش سه روش عمده وجود دارد به توضیح هر یک خواهیم پرداخت:
- درمان سرطان گوش با روش جراحی : در این روش از عمل جراحی برای برداشتن سلول و بافت سرطانی استفاده می کنند.
- درمان سرطان گوش با پرتودرمانی: در مواردی که سلول سرطانی گسترش یافته و با جراحی نمی توان آن را خارج نمود از پرتو درمانی استفاده میگردد. در این روش اشعه های رادیواکتیو با انرژی بالا برای کشتن سلول های سرطانی استفاده می شود.
- درمان سرطان گوش با شیمی درمانی: شیمی درمانی روشی است که از دارو و مواد شیمیایی برای درمان استفاده می شود، این روش بدلیل این که آسیب های ثانویه ی زیادی دارد در مرحله ی آخر درمن استفاده میشود.
فراموش نکنید یکی از عمده دلایلی که سرطان کشنده می شود، اولا اقدام دیر و ثانیا تشخیص دیر هنگام است، پس در انتخاب متخصص مناسب و همچنین پیگیری علائمی که از نظر شما کوچک شمرده می شود اما می تواند خطرناک باشد، دقت عمل و سرعت کافی داشته باشید.

دکتر مجید نصیری |  متخصص گوش و حلق و بینی